O, dajcie mi te małe skrzypce,
niechaj na skrzypcach wygram,
wiatr i potężną muzykę,
i noc, co taka niezwykła.

Konstanty Ildefons Gałczyński

          Słowo klasyczny (łać. classicus "wyuczony w klasie, pierwszorzędny, doskonały, wzorcowy") to jeden z najstarszych i najbardziej żywotnych terminów funkcjonujących w naszej kulturze. Określenie to wywodzi się z podziału społeczeństwa rzymskiego na pięć klas, według którego tzw. classici reprezentowali pierwszą - najbogatszą i najbardziej wpływową - klasę obywateli.
          Muzyka uważana jest przez wielu za największą ze sztuk, zdolną do ewokowania najpiękniejszych i najgłębszych uczuć. Ma bowiem tę zdolność, że oprócz władania swym własnym narzędziem - dźwiękiem, wchłania świat słów i obrazów, przetwarzających je w ruch instrumentalnych barw ułożonych w muzyczną opowieść. Zaistnienie nowych tendencji w muzyce jest z reguły znacznie opóźnione w porównaniu z innymi dziedzinami sztuki. Nową epokę wyznaczają w pierwszej kolejności literatura i sztuki plastyczne, w muzyce natomiast nowe elementy znajdują odbicie nierzadko wiele lat później, lecz może właśnie dzięki temu trwają w niej dłużej i owocują najsilniej.

          O ustaleniu ram czasowych epok muzcznych bardzo rzadko decydują czysto muzyczne kryteria. Zdecydowanie częściej wyzyskuje się w tym celu ważne daty historii powrzechnej, traktując je jako umowny początek czy też zamknięcie danej epoki

źródło - "ABC Historii Muzyki" autorstwa Małgorzty Kowalskiej



STAROŻYTNOŚĆ

kithara        W obowiązującej dziś terminologii muzycznej nietrudno dostrzec obecność czy wręcz dominację terminów włoskich. Dotyczą one jednak takich kategorii tematycznych, jak:
- tempo
- artykulacja
- dynamika
- ekspresja wykonawcza
Wymienione kategorie są osiągnięciem muzyki w czasach nowożytnych. Fundamentalne znaczenie dla kultury muzycznej miało jednak ustalenie terminologii podstawowej - określającej tożsamość utworu muzycznego i jego materię dźwiękową. Właśnie ...

więcej

Twórcy epoki:
- Safona
- Ajschylos
- Sofokles
- Eurypides


ŚREDNIOWIECZE

Guillaume de Machaut         Średniowiecze to czas sztuki romańskiej i gotyckiej obfitujących w okazałe zabytki architektury sakralnej. W dziedzinie muzyki dominowała religijna sztuka wokalna, w związku z czym rozwój muzyki przebiegał równolegle z rozwojem liturgii chrześcijańskiej. Kościół zainicjował dynamiczny rozwój muzyki, propagując ją w licznie powstających świątyniach. Kościoły i klasztory były ośrodkami kultury muzycznej, w których uprawiano muzykę zawodowo. Muzyka kościelna została uznana za jedyną formę oficjalnej i szanowanej kultury muzycznej. Klasztory spełniały bardzo ważną rolę: były ośrodkami kształcenia zawodowego śpiewaków ...

więcej

Twórcy epoki:
- Leoninus
- Perotinus
- Guillaume de Machaut
- Francesco Landini
- Gilles Binchois
- Mikołaj z Radomia


RENESANS

Klawesyn flamandzki         Nazwa "renesans" wywodzi się z Włoch i w dosłownym tłumaczeniu oznacza odrodzenie. W okresie tym miało się dokonać odrodzenie muzyki antycznej. Dla muzyki był to ważny punkt zwrotny, ponieważ odtąd muzykę zaczęto uważać za sztukę, a nie jak dotychczas - wyłącznie za naukę. Efektem tej zmiany była nowa zależność pomiędzy teorią muzyki a praktyką muzyczną.
          W okresie renesansu znacznie bogatsza stała się mapa ośrodków muzycznych, w których działało wielu wybitnych kompozytorów. Do głównych ośrodków należały ...

więcej

Twórcy epoki:
- Giovanni Pierluigi da Palestrina
- Orlando di Lasso


BAROK

Opera w Wenecji         Barok był najdłuższą epoką w dziejach muzyki nowożytnej, epoką o własnych zasadach estetycznych i wielkim znaczeniu dla całej późniejszej historii muzyki. Według najbardziej ogólnych kryteriów, okres baroku umieszczony jest pomiędzy 1600 a 1750 rokiem. Lata 1600 i 1750 to swoist symbole: rok 1600 wyznacza w przybliżeniu moment powstania Opery, rok 1750 natomiast jest datą śmierci Johanna Sebastiana Bacha.
          Styl barokowy przeszedł wiele faz ...

więcej

Twórcy epoki:
- Georg Friedrich Händel
- Antonio Vivaldi
- Jean-Philippe Rameau
- Johann Sebastian Bach
- Georg Friedrich Händel
- William Boyce

 

STYL GALANT

Carl Philipp Emanuel Bach         Wyraziste różnice pomiędzy muzyką baroku a klasycyzmu powodują konieczność umieszczenia odrębnego stylu muzycznego. Odmienność stylistyczna muzyki barokowej i klasycznej dotyczy wielu ważnych czynników: instrumentarium, faktury utworów, a także całkowicie różnej estetyki formy i wyrazu muzycznego. Epokę przedklasyczną cechuje przeciwstawienie się wyszukanym i kunsztownym technikom typowym dla późnego baroku, a w konsekwencji, tendencja do upraszczania form i środków stylistycznych. To przejściowe stadium w historii muzyki zapoczątkowało czas harmonii i przeciwstawienie dominującej dotychczas polifonii. Epoka przedklasyczna ma w kilku ...

więcej

Twórcy epoki:
- Wilhelm Friedemann Bach
- Carl Philipp Emanuel Bach
- Karl Friedrich Abel


KLASYCYZM

Wolfgang Amadeusz Mozart         Klasycyzm był kolejną próbą przywrócenia ponadczasowych, starożytnych ideałów piękna. Podobnie jak w przypadku epok wcześniejszych sztuka klasycyzmu, w tym także muzyka, była w znacznej mierze odzwierciedleniem zespołu wydarzeń politycznych i zagadnień społecznych. Nowa koncepja twórczości związana była z pojęciem geniuszu. Sytuacja społeczna twórców stopniowo uległa zmianie. Artyści powoli uniezależniali się od dworu i Kościoła, osiągając ...

więcej

Twórcy epoki:
- Franz Joseph Haydn
- Wolfgang Amadeusz Mozart
- Ludwig van Beethoven
- Carl Maria von Weber
- Gioacchino Rossini
-Gaetano Donizetti


ROMANTYZM

Louis Hector Berlioz        W muzyce romantyzm zaistniał najpóźniej, bo w drugiej dekadzie XIX wieku, ale za to w niej znalazł najpełniejsze urezeczywistnienie. Związki muzyki z literaturą jawią się czytelnie w całej epoce romantyzmu. Muzyka romantyzmu przyniosła wielką obfitość dzieł będących wyrazem różnych form pokrewieństwa tych sztuk. Najprostszą z nich, za zarazem najbardziej powrzechną, było sięganie po teksty poetyckie i treści dramatyczne do pieśni i oper. Innym specyficznym rodzajem związków muzyki i literatury była muzyka programowa wyrosła na gruncie popularnej wówczas ideii corresponddence des arts (korespondencja sztuk)...

więcej

Twórcy epoki:
- Franz Schubert
- Hector Berlioz
- Johann Strauss
- Fryderyk Chopin
- Robert Schumann
- Ferenc Liszt
- Giuseppe Verdi
- Richard Wagner
- Stanisław Moniuszko
- Jacques Offenbach
- Johannes Brahms
- Georges Bizet
- Robert Schumann
- Henryk Wieniawski
- Piotr Czajkowski
- Antonín Dvořák
- Giacomo Puccini
- Claude Achille Debussy
- Richard Strauss
- Sergiusz Rachmaninow
- Maurice Ravel
- Mieczysław Karłowicz
- Igor Strawiński
- Karol Szymanowski


WSPÓŁCZESNOŚĆ

Bogusław Schaeffer        Muzyka XX wieku jawi się jako mozajka stylów, kierunków, technik komponowania, wreszcie jako różnorodność indywidualnych cech poszczególnych twórców. Język dźwiękowy i estetyka twórczości tego czasu są konsekwencją dotychczasowego rozwoju muzyki, a zarazem poszukiwania nowych ideii i nowych sposobów wypowiedzi muzycznej. Kolejne fazy muzyki współczesnej zachodzą jedna na drugą, pojawiają się w różnycz krajach nierównocześnie, a twórczość niektórych ...

więcej

Twórcy epoki:
- Sergiusz Prokofiew
- Tadeusz Sygietyński
- George Gershwin
- Aram Chaczaturian
- Dymitr Szostakowicz
- Witold Lutosławski
- Leonard Bernstein
- Wojciech Kilar
- Henryk Mikołaj Górecki
- Krzysztof Penderecki

 

Ostatnia aktualizacja strony: 27/03/2007
Copyright © Ola Baran 2007